Pierwszy model do sklejania - Przewodnik modelarski dla początkujących - część PIERWSZA

A więc decyzja podjęta, chcesz zbudować coś fajnego i to własnymi rękami – świetnie! Nadszedł czas, aby spróbować niesamowicie satysfakcjonującego hobby, jakim jest modelarstwo. Ten przydatny przewodnik zawiera odpowiedzi na niektóre z najczęstszych pytań dotyczących budowy modeli i pomoże Ci wybrać pierwszy zestaw i materiały eksploatacyjne do zrealizowania swojego pierwszego projektu. Jeśli jesteś gotowy, aby rozpocząć nowe hobby, czytaj dalej.

Jakie są zestawy modeli? Który model wybrać?

To, co różni od siebie poszczególne zestawy modeli, to skala, w jakiej zostały wykonane i to, że składają się one z mniejszych i większych elementów, które należy złożyć, aby uzyskać produkt końcowy – czyli nasz model. Zestawy, które sprzedajemy w tolata.pl, są wykonane z różnych materiałów, w tym z tworzyw sztucznych, metalu i drewna (zwykle z balsy lub XPS). W zależności od materiału model możesz składać za pomocą kleju, śrubek, małych gwoździ lub kombinacji tych trzech. Większość zestawów modeli będzie również wymagała malowania lub oklejenie, aby wyglądały tak, jak na pudełku, przy czym warto pamiętać, że budując model mamy swobodę decyzji o jego ostatecznym wyglądzie, to jak będzie malowany, czy będzie posiadał oznaki ciężkiej walki, czy błyszczał jak „z salonu”.

Zacznijmy od zestawów modeli plastikowych i o tym, co jest potrzebne do ich skompletowania. Najczęściej spotykane zestawy z plastiku to modele pojazdów, figurek wojskowych, statków i łodzi oraz samolotów.
 

Modele w skali – o co chodzi?

Modele, nie tylko plastikowe, ale w zasadzie wszystkie, które posiadają swój realny oryginał, są dostępne w wielu skalach, zaczynając nawet poniżej 1:10 do 1:2500 i więcej. Zasadniczo skala informuje o tym, jak bardzo model został zmniejszony w stosunku do rozmiaru oryginału. A więc te dwie liczby to stosunek mówiący: ile razy model został pomniejszony względem swojego oryginału. Gdyby model był w skali 1:1, to znaczy, że samolot który budujemy, jest tej samej wielkości co samolot oryginalny, więc w tym przypadku model byłby pełnowymiarowy. Jeśli model, który posiadamy jest w skali 1:10, oznacza to, że rozmiar oryginału został podzielony przez 10 i tak z oryginalnego samolotu o rozpiętości skrzydeł 5 metrów, posiadamy model o rozpiętości 50 centymetrów.

Większość modeli charakteryzuje podstawowa skala dla danej kategorii, która sprawia, że łatwiej jest modele ze sobą zestawiać np. na dioramach lub nawet mieszać tworząc kreatywne wizje. O co chodzi z podstawową skalą dla danej kategorii? W przypadku modeli samochodów najczęstszą skalą jest 1:24, dla modeli wojskowych 1:35 lub 1:48, dla samolotów 1:32, 1:48 lub 1:72. Czasami widzimy bardzo duże komercyjne odrzutowce w skali 1:144, ta skala jednak jest mało spotykana w przypadku mniejszych samolotów. Modele statków są wyjątkowe, typowe skale to 1:72, 1:350 i 1:720, ale często można znaleźć wiele dziwnych skali pomiędzy nimi.
 

Poziom trudności budowanego modelu. Co oznaczają poziomy umiejętności?

Zestawy modeli zazwyczaj mają jeden z pięciu poziomów trudności budowy, które pokazują, jak trudno będzie je ukończyć:

Poziom umiejętności 1: Łączone elementy nie wymagają kleju ani farb.
Poziom umiejętności 2: Łatwiejsze zestawy, których ukończenie wymaga kleju i farby. Zwykle składają się z mniej niż 100 sztuk elementów.
Poziom umiejętności 3: Mniejsze, bardziej szczegółowe zestawy. Zwykle mają ponad 100 sztuk części, posiadają również drobniejsze elementy.
Poziom umiejętności 4: Zaawansowane zestawy z bardzo drobnymi szczegółami. Składają się z ponad 100 sztuk części z wieloma drobnymi elementami.
Poziom umiejętności 5: Dla doświadczonych modelarzy. Model jest bardzo szczegółowy, może zawierać setki części i często również ruchome, takie jak działające zawieszenie w samochodach i motocyklach, obrotowe śmigła w samolotach i ruchome wieże w czołgach.

Istnieje kilka wyjątków od tego podziału. Wszystkie zestawy modeli wykonane przez np. firmę Airfix wymagają kleju i farby, więc ich poziom 1 to tak naprawdę poziom 2. Czasami znajdziesz zestaw, który nie ma na liście poziomu umiejętności. W takich przypadkach można śmiało założyć, że jest to zestaw co najmniej 4 poziomu.
 

Co potrzeba do budowy modelu?

Pierwsze pytania, które zawsze zadajemy naszym klientom przy zakupie pierwszego modelu, to ich wiek i doświadczenie z innymi rodzajami produktów „budowlanych”. Jeśli nowy modelarz ma mniej niż dziesięć lat, często sugerujemy, aby zaczynał od 1 poziomu umiejętności, czyli od zestawu bez klejowego. Zestawy te wymagają jedynie noża i pilnika, więc są idealne dla młodszych modelarzy. Taki zestaw możemy również zasugerować dzieciom powyżej 10 roku życia, które mają niewielkie doświadczenie w budowaniu podobnych zabawek.

Dla osób powyżej dziesięciu lat zazwyczaj zalecamy rozpoczęcie od zestawu modelowego poziomu 2. Zestawy te wymagają kleju i malowania, ale są na tyle proste, że gotowy model będzie powodem do dumy. Warto o tym pamiętać by mały modelarz był zadowolony ze swojej pracy, to zmotywuje go do dalszego rozwoju.

Niezależnie od poziomu umiejętności, dwa narzędzia, których na pewno będziesz potrzebować to dobry, ostry nóż hobbystyczny do usuwania kawałków z wlewków (plastikowych ramek, które trzymają poszczególne elementy modeli). Drugi to mały pilnik do wygładzenia grudek i wszelkich niedoskonałości. Często zalecamy początkującemu modelarzowi użycie do tego zadania drobnego papieru ściernego, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by użyć metalowego pilnika (czasami jest to nawet wskazane).

 

A co z klejem i farbą?
 

Zestawy modeli plastikowych są wykonane z miękkiego plastiku, który łatwo łączy się z chemicznymi klejami typu Contacta firmy Revell, WAMOD czy Klej Technicqll (choć trzeba pamiętać że pozycji klejów do plastiku, również tych dedykowanych modelarstwu plastikowemu, jest na rynku znacznie, znacznie więcej). Kleje te łączą ze sobą plastik poprzez „topienie” i w efekcie łączenia – „zespawanie” ich ze sobą, tworząc nowe szwy. Czasami Te szwy nie są idealne i wymagają odrobiny szpachli modelarskiej, aby wypełnić luki, lub choćby podpiłowania tam, gdzie powstała niechciana nierówność. Cementy modelarskie występują w dwóch głównych formach: w formie pasty i w formie płynnej. Początkującym modelarzom zazwyczaj polecamy pastę, ponieważ poza wersją standardową występuje ona również w wersji nietoksycznej. Wersja nietoksyczna utwardza się o jakieś 50% dłużej, ale nie posiada intensywnego drażniącego zapachu (często nawet jest aromatyzowana na jakiś przyjemny cytrusowy aromat).

Zestawy powyżej poziomu 1 są zwykle formowane w kolorze białym lub szarym, a ich ukończenie wymaga różnych kolorów farb. Przeciętny zestaw będzie zawierał listę 5-10 kolorów farb, których będziesz potrzebować, aby gotowy model wyglądał dokładnie tak, jak na zdjęciu na pudełku. Lista może być nieco przytłaczająca dla początkujących. Na przykład czasami można znaleźć zestawy, które sugerują użycie zarówno błyszczącego srebra, jak i matowego aluminium (które w zasadzie mają bardzo podobny kolor). Nowicjuszom często polecamy sposoby na skrócenie listy farb, tak by model nadal prezentował się świetnie.

Farby emaliowe czy akrylowe?

Najczęściej spotykane farby w modelarstwie plastikowym to farby emaliowe i akrylowe. Farby emaliowe są oparte na oleju, aby poprawić błędy w malowaniu lub wyczyścić pędzle będziemy potrzebować do nich rozcieńczalników do farb, dlatego polecamy je bardziej zaawansowanym modelarzom. Linię farb akrylowych (ponieważ są nieco łatwiejsze w użyciu i czyszczeniu) z czystym sumieniem polecamy początkującym modelarzom. Farby te są rozpuszczalne w wodzie i można je łatwo spłukiwać wodą z mydłem. Zarówno farby emaliowe, jak i akrylowe dostępne są w niezliczonej ilości kolorów, od matowych, po metalizowane, a nawet ozdobne z dodatkami takimi jak brokat.
 

Najpierw maluj, czy najpierw klej?

Każdy nowy modelarz zadaje to pytanie. Chociaż nie ma prostej odpowiedzi, osobiście często kłaniam się logice w tym przypadku. Przy odrobinie zastanowienia często staje się jasne, kiedy i co należy najpierw namalować, a potem skleić lub odwrotnie. Załóżmy, że składasz model samochodu. Czy chciałbyś pomalować siedzenia i deskę rozdzielczą po zamontowaniu dachu i nadwozia? Prawdopodobnie nie. W razie wątpliwości przeczytaj instrukcje; często proponują odpowiednią kolejność.

 

Do dzieła!

Mamy nadzieję, że dzięki tej nowej wiedzy będziesz czuł się komfortowo, wybierając swój pierwszy model i akcesoria, których będziesz potrzebować do jego budowy. I jak zawsze, jeśli potrzebujesz pomocy, zespół tolata.pl jest do Twojej dyspozycji. Teraz musisz tylko zdecydować, czy najbardziej podoba ci się ten niemiecki ciężki czołg, czy myśliwiec z II wojny światowej. :-)

Wybór jest najtrudniejszy :-) Do zobaczenia w DRUGIEJ części poradnika już niebawem, gdzie omówimy bardziej zaawansowane kwestie, nie tylko dotyczące modelarstwa plastikowego.

Powodzenia!
Zespół tolata.pl